Бізге белгілі, «Қасым ханның қасқа жолы», «Есім ханның ескі жолы» және Тәуке ханның «жеті жарғысы» осы хан кеңсінің шешімі арқылы жарыққа шығып, елге таралған. Жәңгір ханның ұлы Тәуке «Қасым ханның қасқа жолын», «Есім ханның ескі жолын» өз дәуіріне сай етіп, сондағы ережелеродің жеті түріне күрделі өзгеріс енгізгендіктен, ол өзгерістер «Тәуке ханның Жеті жарғысы» («Жеті жарлығы») аталып кеткен делінеді.

Бірінші жарлығы: «Халықтың ханы, сұлтаны, пірі-әзіреті қастан өлтірілсе, олардың әрқайсысы үшін жеті кісінің құны мөлшерінде құн төленсін».

Екінші жарлығы: «Төрелер мен қожалардың жай қатардағы біреуі өлтірілсе, олардың әрқайсысына (ақсүйектің, пірдің тұқымы деп) екі кісінің құны төленуі тиіс».

Үшінші жарлығы: «Сырттан келген адам үйге кірерде мініп келген атын босағаға байлағандықтан біреуді теуіп өлтірсе «бүтін құн», үйдің жапсарына байлаған ат теуіп өлтірсе «жарты құн», ал үйдің артына байлаған ат теуіп өлтірсе тек «ат-тон» айып тартады».

Төртінші жарлығы: «Ата-анасын туған баласы ренжітіп, қарсы келіп қол жұмсаса, онда ол баланы ата-анасы өлтіремін десе де ерікті, сұраусыз болады».

Бесінші жарлығы: «Кәмелетке жеткен баласы туған ата-анасына тіл тигізіп сөккені үшін (қол тигізбесе) - қара сиырға немесе қара есекке теріс мінгізіп, мойнына құрым іліп, бүкіл ауылды айналдыру керек».

Алтыншы жарлығы: «Құда түсіп, құйрық-бауыр жескеннен соң - ақ баталы жесір басқаға кетсе, оған берілген қалың мал жесір иесіне түгел қайтарылып, оның үстіне қалыңсыз қыз немесе бір қыздың қалың малы төленсін'».

Жетінші жарлығы: «Ұрыдан айыр түйеге - нар, атқа - аруана, тайлаққа - атан, тайға - ат, қойға - тана төлетеді. Оның үстіне үш тоғыз айып төлейді».

Есім хан – қазақ халқының тарихында әділдігімен, ақылдылығымен және ел бірлігін сақтаудағы еңбегімен танылған билеуші. Ол шамамен 1598–1628 жылдары Қазақ хандығын басқарған. Бұл кезең қазақ елі үшін қиын да жауапты уақыт болды: ішкі бірлік әлсіреп, сыртқы жаулар күшейген еді. Осындай жағдайда Есім хан елді бір орталыққа бағындыру және әділетті қоғам орнату үшін жаңа заңдар жүйесін енгізді. Бұл заңдар тарихта «Есім ханның ескі жолы» деп аталды. «Ескі жол» деп аталуының себебі – ол бұрынғы дәстүрлі әдет-ғұрып заңдарына сүйене отырып жасалған. Яғни, Есім хан жаңа заң ойлап тапқан жоқ, керісінше бұрыннан бар ережелерді реттеп, халықтың қажетіне сай жаңартты. Бұл заңдар қоғамдағы тәртіпті нығайтып, адамдар арасындағы дауларды шешудің әділ жолын ұсынды.

Заңдар жинағында мал-мүлік, жер дауы, қылмыс пен жазалау, отбасы және неке қатынастары қамтылған. Мысалы, ұрлық жасаған адам ұрлаған малының он есе құнын қайтаруға тиіс болған. Кісі өлтірген жағдайда «құн» төлеу немесе «қанға-қан» принципі қолданылған. Сондай-ақ, әйел мен ердің теңдігі, қыздың құқығын қорғау мәселелері де қарастырылған.

Есім ханның ескі жолы ел ішіндегі әділдікті, татулықты қамтамасыз етті. Бұл заңдар қазақ қоғамындағы билер сотының қызметін де ретке келтірді. Би шешімдері халық алдында әділ, ашық болуы тиіс еді. Осы арқылы Есім хан ел бірлігін, мемлекеттік тәртіпті күшейтті.

Кейін бұл заңдар Тәуке ханның «Жеті жарғысына» негіз болды. Сол себепті Есім хан қазақ заң жүйесінің дамуына үлкен үлес қосты. «Есім ханның ескі жолы» – қазақ халқының құқықтық мәдениетінің алтын қазығы, әділдік пен бірліктің символы.

Қазақ халқының тарихындағы көрнекті тұлғалардың бірі – Есім хан. Ол Шығай ханның ұлы, Тәуекел ханның мұрагері болған. Есім хан билікке келген кезде ел ішінде алауыздық, ру-тайпа арасындағы таластар жиі болып тұрған еді. Осындай қиын кезеңде Есім хан ел ішіндегі бірлікті сақтау үшін «Есім ханның ескі жолы» атты заңдар жинағын енгізді. Бұл заңдар жиынтығы қазақ халқының ежелден келе жатқан салт-дәстүрлеріне негізделген. «Ескі жол» атауының мәні де осында – жаңа ережелер бұрынғы дәстүрге сүйеніп, оны жүйелеген. Заңдардың басты мақсаты – ел ішіндегі тәртіпті сақтау, әділдік орнату және дауларды бейбіт жолмен шешу еді.

Есім хан заңдары бойынша әрбір адамның ар-намысы мен абыройы қорғалуға тиіс болды. Ұрлық, кісі өлтіру, зинақорлық сияқты қылмыстарға қатаң жаза қолданылған. Сонымен бірге жер мен мал дауы, қалың мал, мұрагерлік мәселелері де нақты көрсетілген. Бұл заңдардың әділдігі мен тиімділігі халықтың сенімін арттырды.

Есім ханның ескі жолы – тек заң жүйесі емес, халық даналығының көрінісі болды. Ол ел басқаруда әділдік пен бірлік қағидатын ұстанды. Сондықтан да халық оны «Еңсегей бойлы ер Есім» деп құрметтеді. Есім хан енгізген заңдар кейінгі дәуірлерде де өз маңызын жоймады. Тәуке хан тұсында «Жеті жарғы» қабылданғанда, оның негізінде осы ескі жолдың ережелері жатты. Осылайша, Есім хан қазақ мемлекеттілігінің құқықтық негізін қалаған тұлға ретінде тарихта қалды.

Құқықтану ғылымымен экспрессивтік стилистиканың консолидациялануы қазақ тілі мен құқықтық мәдениеттің өзара байланысын көрсетеді. Тәуке ханның «Жеті жарғысы» және Есім ханның «Ескі жолы» сияқты тарихи құқықтық ескерткіштер экспрессивтік стилистиканың құралдары арқылы терең құқықтық ой-тұжырымдарды әсерлі жеткізген. Осылайша, құқықтану мен стилистика бір-бірін толықтырып, қазақ халқының құқықтық мәдениетінің дамуына үлес қосады.